Foto: Ilustracija
Srpska pravoslavna crkva, ali i druge crkve koje poštuju julijanski kalendar obeležavaju u ponoć početak nove 2024. godine, a širom Srbije organizovan je doček. Pravoslavna nova godina, poznata kao julijanska nova godina, praznik je koji se slavi 14. januara po gregorijanskom kalendaru u balkanskim zemljama Srbiji, Crnoj Gori, BiH (Republika Srpska), Severnoj Makedoniji kao i u pravoslavnim delovima Hrvatske, a tog datuma je 1. januar po julijanskom kalendaru.
Julijanska nova godina slavi se i u Rusiji, Belorusiji, Ukrajini, Jermeniji, Moldaviji i Gruziji, a zanimljiva je činjenica da tradicija obeležavanja julijanske nove godine postoji i u nekim nemačkim kantonima u Švajcarskoj, ali i u nekim delovima galske zajednice u Škotskoj.
Srbi su se prema narodnim običajima, tradicionalno za Srpsku novu godinu okupljali i igrali narodne igre, dok je tokom osmanske vladavine bilo zabranjeno proslavljanje i poštovanje srpskih tradicija.
U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca gregorijanski “novi” kalendar je zvanično prihvaćen Zakonom o izjednačavanju starog i novog kalendara od 10. januara 1919. godine objavljenom u prvom broju Službenih novina Kraljevstva SHS. Tim zakonom predviđeno je da u celoj državi 15. januara prestaje da važi “stari” kalendar i počinje “novi”.
Prema običajnom kalendaru, večeras se ne spava, a običaj je da se u toku noći služi vruća rakija, kuvano vino i krofne.
U gradskoj sredini su se u ponoć služile krofne, a u jednu se stavljao zlatnik i verovalo se da će onaj ko pronađe zlatnik imati uspešnu godinu. Julijanska nova godina u našem narodu se naziva i Srpska nova godina, ali i Mali Božić, jer se na taj dan završavaju božićne svečanosti.
U domovima je u susret prazniku porodica na okupu, trpeza je bogata, uz neizostavnu prazničnu pečenicu.
Nakon završetka Drugog svetskog rata, proslava Pravoslavne nove godine dugo godina je označavana kao težak nacionalni ispad, a ponovo je počela javno da se slavi od devedesetih godina prošlog veka. Srpska nova godina dočekivana je uz vatromet i koncerte, sa sve većim brojem stranih turista, a ove godine pripremljen je bogat muzički program, a ponegde će biti organizovan i vatromet na trgovima.
Javnu proslavu nove pravoslavne godine prva je organizovala beogradska “Kasina”, a sledećih godina pridružile su se sve prestoničke kafane, lokali i bioskopi.
Srpska pravoslavna crkva 14. januara (1. januara po julijanskom kalendaru) slavi spomen u čast Isusa Hrista i Svetog Vasilija, odakle i naziv za julijansku novu godinu – Vasilica.
Izvor: telegraf.rs
