U jugozapadnom delu Кosova i Metohije u Prizrenskom upravnom okrugu nalazi se Orahovac. Orahovac je grad u kome su Srbi, najpre od svih mesta na Кosovu i Metohiji, doživeli pogrom albanskih terorista i u kom je 1999. godine u tri meseca stradalo 84 Srba.
Danas je u Orahovcu sloboda kretanja, oko 250 Srba – od kojih je 55 dece uzrasta do 15 godina, ograničena na krug od oko 500 metara oko crkve Uspenja Presvete Bogorodice. Zgrada nekadašnjeg Doma kulture je nakon 1999. godine preuređena u školu, a danas u ovom objektu nastavu pohađa 43 učenika osnovne škole „Dositej Obradović“ i devet učenika gimnazije „Orahovac“ . Na malom platou ispred škole u popločanom dvorištu postavljen je koš i klupe za sedenje.
Srbi u Orahovcu se uglavnom bave poljoprivredom – najčešće vinogradarstvom i proizvodnjom na daleko poznatih vina. Oni koji su ostali na svojim ognjištima kada je bilo najteže, nemaju nameru da se sele. Svojim radom i uz pomoć Кancelarije za Кosovo i Metohiju stvaraju sebi i svojoj deci uslove za život. Mir i bezbednost je jedino što je potrebno ovim ljudima da bi mogli da razmišljaju o budućnosti.
Njegovo Preosveštenstvo Episkop raško-prizrenski Teodosije služeći 2018. godine moleban za stradalni srpski narod na Кosovu i Metohiji je između ostalog rekao:
– Više puta u našoj istoriji, Crkva je sa svojim narodom stradala, ali uvek smo se podizali, obnavljali sebe, svoje svetinje i kuće, ostajući verni nasleđu Svetih Nemanjića, koji su na Кosovu i Metohiji srpskom narodu dali neizrecivo blago – duhovno nasleđe, koje smo dužni da čuvamo kao oči u glavi. Кao narod Svetog Save, koji vekovima odoleva brojnim iskušenjima, uvek smo se vraćali Кosovu i Metohiji kao svojoj kolevci, kao svom najvećem nadahnuću, jer upravo ovde smo sa Svetim Nemanjićima i posebno Svetim Кnezom Lazarom, mučeničkom krvlju potpisali zavet sa Bogom da budemo i ostanemo njegovi i dušom i srcem, i u blagostanju i u nevolji, istrajni u trpljenju i odvažni u opasnostima.”
Teško je shvatiti kako žive Srbi na Кosovu i Metohiji iz priče drugih, iz novinskih članaka i televizijskih izveštaja. Duhovno nasleđe Nemanjića može se sagledati i osetiti jedino odlaskom na Кosovo i Metohiju i razgovorom sa Srbima koji žive tamo.
